دیوار سبز، گرین وال یا Green wall که به عنوان دیوارهای گیاهی، دیوارهای زنده، نمای سبز یا باغ‌های عمودی هم شناخته می‌شوند در سال‌های اخیر فراگیر شده‌اند. گنجاندن طبیعت در محیط‌ شهری نه تنها باعث جذابیت آن می‌شود، بلکه مزایا و اهداف دیگری نیز دنبال می‌کند. فرقی نمی‌کند در داخل خانه یا خارج از آن، به صورت مستقل یا دیواری، تقریباً به تناسب هر موقعیت و مکانی می‌شود از دیوار سبز استفاده کرد. 

دیوار سبز، سازه‌های عمودی هستند که انواع مختلفی از گیاهان به آنها متصل شده است. در گذشته، گیاهان اغلب در محیط رشد متشکل از خاک، سنگ یا آب کاشته می‌شدند. امروزه اما این دیوارها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که مجهز به سیستم‌های آبیاری داخلی نیز باشد.
دیوارهای سبز با گیاهان بالا رونده متفاوت هستند. در دیوارهای سبز، محیط رشد روی سطح یا ساختار دیوار است. در حالی که گیاهان بالا رونده ریشه در زمین دارند. علاوه بر این، بالا رونده‌ها به زمان طولانی برای رشد نیاز دارند تا کل دیوار را بپوشاند، در حالی که دیوارهای سبز اغلب دوران رشد خود را سپری کرده‌اند

تاریخچه دیوار سبز

ایده‌ی اولیه دیوارهای سبز برمی‌گردد به زمانی که مردم برای اولین بار شاخه‌های درختان تاک را روی دیوارها آویزان دیدند. علاوه بر این وجود گیاهان رونده همچون گل رز بر روی قلعه‌ها و بناهای قدیمی هم جرقه‌ای به همین منظور بود. پس از آن به تدریج  ساخت خانه‌ها همراه با باغ‌های عمودی آغاز شد. 

شواهد دیگر نشان می‌دهد در بابل و مدیترانه، مردم با استفاده از کابل و سیم اقدام به ساخت دیوار‌های سبز یا سقف سبز نموده‌اند. با گذشت زمان این سیم‌ها و کابل‌ها، جای خود را به داربست‌ها و گیاهان رونده دادند و این‌گونه شد که طراحی دیوار سبز راه خود را در مسیر طراحی و دکوراسیون داخلی پیدا نمود و امروزه فراوان شاهد به کارگیری این المان در طراحی داخلی هستیم.

گرین وال یکی از عناصر طبیعی طراحی نوین است. از آنجا که بشر امروزه از طبیعت فاصله گرفته، ایده‌ی دیوار سبز یا باغ عمودی موجب شده تا دیگر هیچ مانعی بر سر آن وجود نداشته باشد. انواع گیاهان و پوشش‌های بکار رفته در این دیوار موجب شده تا این سبک جدید قابلیت استفاده در انواع سبک‌ها و طرح‌های مختلف را در نمای شهری، ساختمان و حتی دکوراسیون داخلی داشته باشد.

امروزه با گسترده‌تر شدن فضای شهری از یک سو و افزایش میزان جمعیت و به تبع آن افزایش وسیله‌ی نقلیه و کارخانجات بیشتر از گذشته شاهد آلوده شدن محیط زیست هستیم. به همین دلیل اخیرا بیشتر شاهد استفاده از این دیوارها در فضای داخل و خارج منازل هستیم. گیاهان به کار رفته در این دیوارهای سبز، سهم زیادی در پاکسازی هوای محیط دارند. به همین جهت در برخی مناطق و محیط‌های مختلف، استفاده از دیوارهای سبز به موضوع بسیار جدی تبدیل شده است.

دیوار سبز از چه چیزی ساخته شده و چطور کار می‌کند؟

به طور کلی دیوار سبز ساختاری است که از گیاهان و بستر رشدشان تشکیل شده است. این ساختار به گونه ای است که گیاهان را روی دیوار نگه می‌دارد و از حداقل حجم افقی استفاده می‌کند. بعضی از انواع دیوارهای سبز تحت عنوان دیوار سبز هوشمند هستند که به صورت خودکار آبیاری می‌شوند. انواع مختلفی از گیاهان وجود دارد که در طراحی گرین وال می‌شود از آن استفاده کرد.

اینکه یک دیوار سبز چطور کار می‌کند تماما بستگی به نوع دیوار سبز دارد.

برخی از انواع دیوارهای سبز لوله‌های پنهان دارند و از آن برای آبیاری سیستم خوداستفاده می‌کنند. این در حالی است که برخی دیگر از انواع دیوار سبز نیاز به آبیاری دستی دارند.

خصوصیات و ویژگی‌های دیوار سبز طبیعی چیست؟

از مهم‌ترین ویژگی‌های دیوار سبز طبیعی می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  • المان بصری جذاب
  • دارای اثر بیوفیلیک
  • عایق صوتی
  • تصفیه‌ی هوای محیط

کارکردها و مزایای استفاده از دیوار سبز چیست؟

داشتن دیوارهای سبزی که فضا را زنده می‌کند مزایای زیادی می‌تواند داشته باشد. اول از همه، نمی‌توان مزایای بصری دیوار زنده را نادیده گرفت. قطعا چشم نوازی می‌تواند تأثیر زیادی در تزئین یک محیط شهری ساخته شده از بتن و آجر بگذارد، بنابراین جایگزین‌هایی برای کشاورزی شهری، باغبانی و دکوراسیون داخلی ارائه می‌کنند. از مهم‌ترین کاربرد دیوار سبز می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  • تاثیرات مثبت دیوار سبز روی افراد
  • کاهش استرس و تضمین سلامت روان
  • مطالعات نشان داده که استفاده از دیوار سبز در دفاتر کاری و مخیط‌های اداری و … تاثیرات مثبتی روی روحیه و تمرکز افراد دارد. ضمن این که با تصفیه هوا بویژه در محیط‌های پر رفت‌ و آمد و شلوغ امکان شیوع بیماری را به حداقل می‌رساند.
  • کمک به افزایش ارزش ملک
  • از دیگر ویژگی‌های مثبت دیوار سبز کمک به خرید و فروش راحت‌تر و بهتر املاک مسکونی است. چرا که تاثیر مثبتی در حافظه‌ی بصری خریداران می‌گذارد. افزون بر این در فروشگاه‌‌ها و مراکز تجاری، با ایجاد حس خوب در مشتری جذب آن‌ها را افزایش داده که در نهایت منجر به فروش بیشتر می‌شود.
  • تاثیرات مثبت دیوار سبز در بخش درونی
  • صرفه‌جویی در مصرف انرژی یا عایق حرارتی
  • از دیگر مزایای این دیوارها کمک به حفظ گرما و سرمای محیط است. در زمستان به عنوان عایق گرمایشی و در تابستان به عنوان عایق سرمایشی عمل می‌کند. در نتیجه سهم بسزایی در کاهش اتلاف انرژی دارد.
  • عایق صوتی و جذب سر و صدای محیط
  • گرینوال توانایی جذب صدا را دارد از این رو به عنوان یک عایق صوتی نقش مهمی را در کنترل آن ایفا می‌کند. همین امر موجب شده تا از آن در طراحی و دکوراسیون داخلی اماکن شلوغ همچون لابی هتل، مطب و نمایشگا‌ها و … استفاده شود.
  • زیبایی و چشم‌انداز بصری
  • یکی از راه‌های تبدیل یک محیط کسل‌کننده به فضایی دلچسب و زیبا، استفاده از دیوار سبز در انواع و طرح‌های گوناگون است.
  • تصفیه هوای محیط
  • یکی از مهم‌ترین نقش‌های دیوار سبز، کمک به تصفیه هواست. ضرورت این امر به ویژه در مناطق شهری که شمار آلاینده‌ها زیاد است بیشتر حس می‌شود. گسترش فضای سبز و استفاده از المان‌های طبیعی ضمن حفظ زیبایی کمک بزرگی در این زمینه می‌‌کند.
  • قابل نصب بر روی انواع پوشش‌ها مانند کاشی، سنگ، دیوارکوب
  • پارتیشن‌بندی و جداسازی فضاهای داخلی و خارجی اتاق
  • مقاومت در برابر ضربه و فشار
  • مقاومت در برابر کشش
  • تاثیرات مثبت دیوار سبز در بخش بیرونی
  • کاهش پدیده‌ی گرمای جهانی
  • با ازدیاد گازهای گلخانه‌ای، روز به روز شاهد گرم‌تر شدن هوای کره زمین هستیم. هر چه تراکم گیاه در محیط بیشتر باشد، مصرف دی اکسید کربن توسط آن‌ها بیشتر شده و این پدیده از غلظت این گاز در هوا کم می‌کند. این گونه به کاهش گرمای جهانی کمک شایانی می‌نماید.
  • کمک به ایمنی ساختمان
  • سازه‌های دیوار سبز با کنترل نوسانات دمایی، در ایمنی ساختمان و حفظ آن سهم بسزایی ایفا می‌کنند. علاوه بر این استفاده از دیوار سبز در نمای بیرونی، باعث کاهش اثرات مخرب عواملی چون باد، باران و نور ماورابنفش می‌شود.
  • دارای صرفه‌ی اقتصادی بدون نیاز به مصرف اراضی
  • دیوار سبز یک ایده‌ی هوشمندانه در کاهش آلودگی‌ها شناخته شد. این امر به خصوص در شهرهای بزرگ بسیار اثربخش بود. هزینه‌ی بالا زمین موجب می‌شد تا استفاده از پوشش گیاهی به صورت افقی صرفه‌ی اقتصادی لازم را نداشته باشد. از این رو گسترش فضای سبز به صورت عمودی گزینه‌ی مقرون به صرفه‌تری بود.
  • خاصیت دیوار سبز برای شهروندان
  • دیوارهای سبز طبیعی می‌توانند ما را شادتر و سازگارتر با محیط کنند، چرا که گیاهان این چنینی، نیاز ذاتی ما را به بودن در اطراف طبیعت تا حدی رفع می‌کنند. آوردن عناصر طبیعی به مکان‌هایی که عموماً طبیعت در آن دیده نمی‌شود، خلق و خوی ما را بالا می‌برد و ما را هوشیارتر و شاداب‌تر می‌کند.